Đến nay, chủ trương đầu tư dự án đường sắt cao tốc (ĐSCT) trên trục Bắc - Nam đã chính thức được trình Quốc hội xem xét tại kỳ họp thứ 8.
Một trong những điểm đáng chú ý là việc phân chia dự án thành các hợp phần để tổ chức thực hiện dự án chưa được thực hiện ở bước tiền khả thi.
Dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam được coi là dự án phức hợp về công nghệ, kỹ thuật (Ảnh minh họa).
Lý giải vấn đề này, Bộ GTVT cho biết, dự án ĐSCT trên trục Bắc - Nam có chiều dài lớn, việc nghiên cứu chia dự án thành các hợp phần được thực hiện dựa trên nguyên tắc: đảm bảo tính đặc thù của yêu cầu.
Dựa trên những nguyên tắc trên, Tư vấn đã nghiên cứu hai phương án.
Trong đó, phương án 1 đầu tư toàn tuyến, không tách dự án thành các hợp phần độc lập, dự kiến chia dự án thành 6 hợp phần, gồm: 4 hợp phần hạ tầng;
Phương án này có ưu điểm là đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của dự án từ hạ tầng đến trang thiết bị, thuận tiện cho việc tiếp nhận, chuyển giao công nghệ.
Tuy nhiên, nhược điểm là cần huy động lớn nhân lực, máy móc, thiết bị.
Phương án 2 nghiên cứu được chia thành 4 dự án thành phần với 4 đoạn tuyến gồm: Hà Nội - Vinh (dài khoảng 281km);
Phương án này có ưu điểm là đẩy nhanh tiến độ lập, thẩm định, phê duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi cho các dự án thành phần.
Tuy nhiên, nhược điểm là phải xử lý việc tích hợp đồng bộ công nghệ giữa các dự án thành phần phức tạp;
Dựa trên kinh nghiệm quốc tế, do tính chất đặc thù của ngành đường sắt với yêu cầu cao về tích hợp hệ thống điều khiển và vận hành nên phương án chia dự án thành các hợp phần cần dựa trên thiết kế kỹ thuật tổng thể (FEED).
Vì vậy, việc phân chia dự án thành phần được đề xuất thực hiện khi phê duyệt dự án đầu tư.
Trao đổi với Báo Giao Thông, đại diện đơn vị tư vấn cho biết, để đảm bảo sử dụng nguồn lực trong nước và tạo điều kiện cho doanh nghiệp trong nước tham gia, nghiên cứu chia dự án thành phần thành các phân khúc.
“Với phương án này, các cơ quan chức năng có thể xác định thời điểm thích hợp để tổ chức thi công. Giai đoạn đầu có thể khởi công xây dựng trên các đoạn quan trọng của tuyến. Sau một thời gian ngắn, tiếp tục khởi công các đoạn còn lại.
Làm như vậy, yêu cầu huy động nguồn lực cùng lúc sẽ không lớn.
Tuy nhiên, đại diện này cũng lưu ý, dự án ĐSCT Bắc - Nam là dự án có công nghệ, kỹ thuật phức tạp, đặc biệt nguồn lực đầu tư lớn và là dự án chưa từng có, lần đầu tiên được triển khai tại Việt Nam.
Theo quy hoạch trình Quốc hội, dự án ĐSCT trên trục Bắc - Nam có tổng chiều dài khoảng 1.541 km.
Điểm xuất phát tại Thành phố Hà Nội (ga Ngọc Hồi).
Về quy mô đầu tư, xây dựng mới đường sắt cao tốc trục Bắc - Nam là đường đôi, khổ 1.435mm, điện khí hóa, tốc độ thiết kế 350km/h, tải trọng 22,5 tấn/trục.
Trên toàn tuyến, đề xuất bố trí 23 ga hành khách và 5 ga hàng hóa, đáp ứng chức năng vận chuyển hành khách, đáp ứng yêu cầu lưỡng dụng phục vụ quốc phòng, an ninh và có khả năng vận chuyển hàng hóa khi cần thiết.
Dự án đề xuất sử dụng 3 loại công trình chính trên tuyến, bao gồm: Kết cấu cầu chiếm khoảng 60% chiều dài tuyến, áp dụng trong trường hợp tuyến đi qua các đô thị, khu đông dân cư, sông ngòi, đất yếu và
Kết cấu hầm chiếm khoảng 10% chiều dài tuyến, áp dụng khi tuyến đi qua vùng núi cao.
Kết cấu đất chiếm khoảng 30% chiều dài tuyến, áp dụng khi tuyến đi qua khu vực dân cư thưa thớt, không giao cắt với các công trình khác, ít bị ảnh hưởng bởi lũ lụt, động đất và điều kiện địa chất ổn định.